Sionist rejiminin İqtisad Nazirliyi hesabat yaymaqla 2022 və 2023-cü illərdə bu rejimin ixracatında meydana gəlmiş dəyişiklikləri dərc edib.
Fələstin İnformasiya Mərkəzinin hesabatına əsasən, sionist rejiminin 2022 və 2023-cü illərdəki ixracat dəyişikliklərinə dair hesabatda diqqət olunmalı məqam budur ki, bu rejimin ixracatı 2023-cü ildə ağır böhranla üzləşmiş və bunun nəticəsində də 6%-lik azalma müşahidə olunmuşdu. Amma 5 ərəb ölkəsi bu rejimin xarici ticarətini xilas etdi. Çünki işğalçıların 2023-cü ildə bu ölkələr olan ixracatı əhəmiyyətli dərəcədə artmışdı.
Qəzzə müharibəsi zamanı bəzi ərəb ölkələrinin atdıqları bu addım sionist rejiminin öz ixracatının daha çox azalmasının qarşısını almasına səbəb oldu.
Bu arada, Mərakeş işğal olunmuş ərazilərdən idxalı 128% artırmaqla birinci yerdə dayanır. Ondan sonra isə Misir, Bəhreyn, İordaniya və BƏƏ gəlir.
BƏƏ-nin Qəzzə müharibəsi zamanı Tel-Əvivə ikiqat ixracı
Sionist rejiminin bəzi rəsmi məlumatları Qəzzədə soyqrım müharibəsi boyunca 5 ərəb ölkəsinin bu rejimlə ticarət həcminin artmasından və bəzi ölkərin isə müharibə boyunca ticarət miqdarının 2 dəfə artmasından xəbər verir.
Xarici KİV-in verdiyi məlumata əsasən, ərəb ölkələrinin İsrail rejiminə olan ixracatı ilə bağlı məlumatlar onu göstərir ki, təkcə BƏƏ müharibə ərzində ərəb ölkələrinin bu rejimə olan ümumi ixracatının 81.4%-ni öz öhdəsinə götürüb. Növbəti pillələrdə isə Misir, İordaniya, Mərakeş və Bəhreyn dayanırlar.
Sionist rejiminin rəsmi statistikaları 2023-cü ilin Oktyabr ayından (müharibə başlayan vaxtdan etibarən) 2024-cü ilin May ayının sonuna qədər 5 ərəb ölkəsinin sionist rejiminə olan ixracat dəyərinin 2 milyard 17 milyon dollara çatdığını göstərir. Halbuki, bu ərəb ölkələrinin və İsrailin idxal və ixrac dəyəri müharibə boyunca 2 milyard 841 milyon dollara çatıb.
Rəsmi statistikalar onu da göstərir ki, BƏƏ müharibə müddətində işğalçı İsrail rejimi ilə ən çox ticari əlaqələrə malik olan ərəb ölkələrindəndir.
BƏƏ bu vaxt ərzində sionist rejimindən idxaldan çox bu rejimə ixrac edib. Çünki BƏƏ İsrailə olan ixracat dəyəri 2023-cü ilin Oktyabr ayından 2024-cü ilin May ayının 31-nə qədər 1.641 milyard dollardan çox olub. Halbuki, İsrail rejiminə olan ixrac dəyəri 2022 və 2023-cü illərdə eyni aylarında 1.480 milyard dollar olub ki, bu da 161 milyon dollar artım deməkdir.
BƏƏ, həmçinin Qəzzə müharibəsi zamanı İsrail idxalının həcmi baxımından da ərəb ölkələrinin siyahısının başında yer alır.
Misir Qəzzə müharibəsi müddətində İsrail rejiminə idxal və ixrac həcmi baxımından ərəb ölkələri arasında ikinci yerdədir. İsrailin rəsmi məlumatlarına görə, o, öncəki vaxtla müqayisədə müharibə boyunca bu rejimlə iqtisadi əlaqələrini artırıb.
Xəbər agentliklərindən biri tərəfindən təhlil olunmuş məlumatlara əsasən, Misir Qəzzə müharibəsi başlayandan sonra İsrail rejiminə olan ixaracatını 2 dəfə artırıb və onun bu rejimə olan ixracat dəyəri 2023-cü ilin Oktyabr ayından 2024-cü ilin May ayının 31-nə qədər 2 dəfədən çox, yəni 120.2 milyon dollar olub.
İsrail məlumatlarında diqqət olunası məsələ budur ki, Misir İsraildən olan idxalını müharibə başlayan vaxtdan 2024-cü ilin May ayının sonun qədər 290% artırıb. Misirin müharibə boyunca idxal dəyəri 271.5 milyon dollar olub. Halbuki, 2022 və 2023-cü illərdə eyni aylardakı idxal dəyəri 69.6 milyon dollar olub.
İordaniya da müharibə müddətində İsraillə ticarət həcmini yüksəldib və işğalçı rejimlə mübadilə, idxal və ixrac miqdarı baxımından ərəb ölkələri arasında üçüncü yerdə dayanır. İordaniyanın müharibə aylarında İsrail rejimindən olan idxal həcmi 35.3% artıb. Çünki rəsmi rəqəmlər göstərir ki, İordaniyanın bu rejimdən idxalı 67.8 milyon dollar dəyərində olub. Halbuki, 2022 və 2023-cü illərdə həmin müddət ərzində bu dəyər 50.1 milyon dollardan çox olub.
İordaniya sionist rejimini tərəvəzlə təmin edən ən əsas mənbələrdən biridir. Sionist rejimin Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin rəsmi məlumatlarına əsasən, İordaniya Qəzzə müharibəsi başlayan vaxtdan 2024-cü ilin İyul ayının əvvəllərinə qədər Tel-Əvivə 43745 ton tərəvəz ixrac edib.
Mərakeş də, həmçinin İsrail rejimindən olan idxalını 2 dəfə artırıb. İsrail rejiminin məlumatları Mərakeşin, müharibənin əvvəlindən 2024-cü ilin May ayının sonuna qədər İsrail rejimindən olan idaxl dəyərini 2 dəfə artırdığını göstərir. Bu rejimə olan ixracat da müharibənin bəzi aylarında yüksəlib.
Mərakeşin İsrail idxalının dəyəri 2023-cü ilin Oktyabr ayından 2024-cü ilin May ayının sonuna qədər 109.5 milyon dollara çatıb. Bu da, 2022 və 2023-cü illərdə eyni aylarda 144% artım deməkdir.
Baxmayaraq ki, Bəhreyn Qəzzə müharibəsi dövründə İsrail rejimi ilə ticarət mübadiləsinin (idxal və ixracat) həcminə görə axrınca yerdədir, amma rəsmi məlumatlar göstərir ki, Manama müharibə müddətində işğalçı rejimə olan ixracat dəyərini təxminən 6 dəfə artırıb. Halbuki, 2022 və 2023-cü illərdə oxşar aylarla müqayisədə İsraildən olan idxalını təxminən 13 dəfə yüksəldib.
Bu məlumatlara əsasən, Bəhreyn müharibə başlayan vaxtdan 2024-cü ilin May ayının sonun qədər İsrail rejiminə 53.2 milyon dollar dəyərində ixracat həyata keçirib. Halbuki, 2022 və 2023-cü illərdə oxşar aylarda ixracat 7.7 milyon dollar olub ki, bu da 590%-lik artımın olduğunu göstərir. 2024-cü ilin Mart və Aprel aylarında Bəhreyndən İsrailə ən çox ixracat baş tutduğu qeydə alınıb. Mart ayında ixracat dəyəri 33.4, Aprel ayında isə 18.4 milyon dollar olub.
Müharibə müddətində Bəhreynin İsraildən etdiyi idxal 2.6 milyon dollar olub, halbuki, 2022 və 2023-cü illərdə həmin aylarda idxal miqdarı təxminən 200 min dollar olub. İsrailin rəsmi məlumatları göstərir ki, Qəzzə müharibəsi boyunca faiz etibarıyla ən çox idxal və ixrac həcmi 3 ərəb ölkəsindən, yəni BƏƏ, Bəhreyn və Mərakeşdən olub. Bu ölkələr İsraillə 2020-ci ilin ikinci yarısında İsrailin “İbrahim razılaşması” adlandırdığı əlaqələrin normallaşdırılmasına dair razılaşmaları imzalayan ölkələrdir.
İsrail Mərkəzi Statistika Bürosunun ötən aydakı yeni hesabatı 3 ərəb ölkəsinin əvvəlki illərlə müqayisədə 2024-cü ildə İsrailə ixracatlarının 2 dəfə artdığını göstərir.
İngiltərə xəbər agentliklərindən biri İsrail Mərkəzi Statistika Bürosu tərəfindən dərc olunan məlumatlara istinadən bildirib ki, Misirin 2024-cü ilin May ayındakı ixracatı 25 milyon dollardan çox olub. Bu da, 2023-cü ildə eyni aydakı ixracatın ikiqatı deməkdir.
İsrailin Misirə təbii qaz ixracatı əhəmiyyətli dərəcədə artıb. Qəzzə müharibəsi başlayan vaxtdan etibarən iki tərəf arasındakı gərginliyə və Misirin Rəfəhlə sərhədindəki gərginliyə baxmayaraq, bu müddət ərzində enerji və təhlükəsizlik sahəsindəki əməkdaşlıqlar artıb.
İordaniyanın da İsrailə olan ixracatı artıb və 2024-cü ilin May ayında 35.7 milyon dollara çatıb, amma ötən il eyni ayda 32.3 milyon dollar olub.
İsrail statistikasına əsasən, Misir, BƏƏ və İordaniyanın əksinə olaraq Türkiyənin İsrailə olan ixracatı 2024-cü ildə əvvəlki illə müqayisədə yarıdan çox azalıb. Çünki Türkiyə Ticarət Nazirliyi Qəzzə müharibəsinə görə Tel-Əvivə olan ixracata bəzi məhdudiyyətlər tətbiq etmişdi.
Qeyd etmək lazımdır ki, sionist rejiminin rəsmi qrumları ərəb ölkələri ilə ticarətin artma yollarını araşdırmağa xüsusi əhəmiyyət verirlər. Çünki onlar bu artımı bu rejimin ətraf mühitə inteqrasiyasının əlaməti hesab edirlər. Bundan əlavə, bu ölkələrlə ticarətin rövnəqlənməsi sionist rejimini Orta Şərqdəki ada iqtisadiyyatı və təcrid vəziyyətindən çıxarır. Çünki sionist iqtisadçılarından bəziləri işğalçı rejiminin iqtisadiyyatının hal-hazırda ada iqtisadiyyatı olduğunu düşünürlər.
