Google Qəzzə müharibəsində İsrailə çox yaxşı dəstək göstərib. Bundan əvvəl də əməkdaşlıqları olub, amma ötən bir il yarım ərzində yeni sima ilə Livana və Qəzzəyə qarşı kampaniyaya qoşulub.
Bir müddət əvvəl The Washington Post qəzetinin Google-un İsraili dəstəkləməsi və Qəzzə müharibəsi zamanı işğalçı qüvvələrə süni intellekt proqramlarını təqdim etməsi barəsindəki hesabatı çox qalmaqal yaradıb.
The Washington Post Google-un bulud hesablama bölümündəki işçilərdən birinə istinadən yazıb ki, “İsrail Təhlükəsizlik Nazirliyi” 7 Oktyabr tarixindən sonra bu şirkətin süni intellekt proqramlarından istifadə etmək üçün çoxsaylı müraciətlər edib və onların hamısı qəbul edilib.
Qəzetin hesabatına əsasən, İsrail rejimi Vertex süni intellekt sisteminin genişləndirilməsini istəyib və bu müraciətin tez bir zamanda təmin olunmadığı təqdirdə digər variantların (Amazon şirkəti kimi) sorağına getməsinin mümkün olduğunu bildirib.
Hesabatda ötən il İsrail ilə Nimbus müqaviləsinə etirazlardan sonra Google-un 50 işçisinin işdən qovulmasına toxunulub.
Xəbər agentliklərindən biri hesabatlarının birində qeyd olunan mövzuya toxunub və Google-un İsrailin ixtiyarına verdiyi sistemlərin və layihələrin mahiyyətinin nədən ibarət olduğunu soruşub, cavabında isə yazıb:
1. 2021-ci ildə İsrail qəzetinin məlumatına görə, İsrail Maliyyə Nazirliyi Nimbussisteminin yaradılması üçün Google və Amazon şirkətləri ilə 1.2 milyard dollarlıq müqavilənin bağlandığı barədə məlumat verdi. Bu sistem üz tanıma, görüntünün dəqiq təsnifatı (görüntüdə mövcud olan şeyin mahiyyətinin müəyyən edilməsi), əşyaların izlənilməsi və mətndə, səs yazısında və ya görüntüdə olan emosiyaların və mənaların təhlili imkanlarını təmin edir.
Maraqlıdır ki, İsrail rejimi bulud hesablamalarının yerli, yəni bu sistemləri idarə etmək üçün istifadə olunan serverlərin işğal olunmuş Fələstin torpaqlarında olmasını istəyib. Bu, məxfiliyin İsrail üçün çox əhəmiyyətli olduğunun göstəricisidir.
2. The Washington Post-un hesabatında işarə olunan Vertex Al sistemi. Hansı ki, o, istifadəçilərə maşın öyrənmə modellərinin geniş çeşidini düzəltməkdə kömək edir. Başqa sözlə desək, bu sistem istifadəçinin istər hərbi və istər qeyri-hərbi ehtiyaclarını nəzərə almaqla süni intellekt sistemlərinin inkişafına kömək edən bir infrastrukturdur. Bu halda Vertex müxtəlif təbəqələrdən təşkil olunmuş süni intellekt sisteminin ümumi strukturunda əsas alqoritmə çevrilir.
İsrailin müharibədə süni intellektdən istifadə barəsində hələ də etdiyi iki yalan iddia:
Birincisi, İsrail rejimi süni intellekt sistemlərindən istifadəyə “həmdərdlik” donu geyindirməyə çalışır, müharibəni “ağllı” etmək və mülki şəxslərə, infrastrukturlara qarşı zərərin azaldılması üçün bu sistemlərə etiyacının olduğunu iddia edir. Amma Qəzzədəki dağıntıların həcmi ilə bağlı havadan çəkilən görüntülər başqa bir həqiqəti göstərir: İsrail öz məqsədlərinə çatmaq üçün məhvetmə aktının daha təsirli olmasını istəyir, lakin hər halda tam məhvetmə qaçılmazdır!
İkinic iddia bundan ibarətdir ki, İsrail rejimi süni intellekt sistemlərinin nailiyyətlərini özünə nisbət verir. Amma bu süni intellekt sistemlərinə qoyduğu “Where’s Daddy” (HƏMAS döyüşçülərini öz evlərində izləməkdə ixtisaslaşan “Ata hardadır?) ya Lavanda və ya Hapsura kimi adlardan asılı olmayaraq, onların hamısı Vertex infrastruktur alqoritmlərlə birləşmədən, peyk görüntülərinin və zəngləri və mətn mesajlarını ələ keçirən kommunikasiya texnologiyalarının dəstəyi olmadan faydasızdır.
Google-un bütün bunlardan xəbəri var və bunların insan haqları və qabaqcıl sistemlərinin istifadə mexanizmi ilə bağlı öz daxili qanunlarını, həmçinin BMT-nin müvafiq konvensiyalarını pozduğunu bilir. Lakin İsrailə olan dəstəyini hələ də davam edir.
Google İsrailin bir sıra kiçik şirkətlərini (o cümlədən Slicklogin Elastifile, WAZE və Alooma) alıb, dəstəkləyib, təlim verib və inkişaf etdirib. Google, həmçinin 8200 bölməsinə bağlı olan İsrailin kiçik kiber təhlükəsizlik şirkətlərinə sərmayə qoyub.
Google Pay və Leumi bankı arasında qəsəbələrin tikintisinin maliyyələşdirilməsini öhdəsinə götürən əməkdaşlıq razılaşması imzalanıb. Bu isə qəsəbələrdəki iqtisadi fəaliyyətin beynəlxalq qanunların pozulması hesab edən Qərbin bir hissəsinin baxışı ilə ziddiyyət təşkil edir.
Google E-nnovate layihəsində İsrail rejiminin ümumi daxili məhsulunun artmasına söz verib.
Google xəritələrində Fələstin yoxdur. Google hətta əvvəllər İordan çayının qərb sahillərinin də adını silmişdi və bunun texniki bir səhv olduğunu bildirərək aradan qaldırmışdı. Negevdə Fələstin adları yoxdur və yalnız İsrail adları var.
Bu tərəfdarlıq təkcə görünən hallarla məhdudlaşmır, həm də dərin alqoritmlərdə gizli tərəfdarlıq da mövcuddur.
