Londanda yerləşən qeyri-kommersiya təşkilatının tədqiqatları onu göstərir ki, Britaniya Xüsusi Hərbi Qüvvələri 2011-ci ildən indiyə kimi 11-i İslam ölkəsi olmaqla təxminən 19 ölkədə gizli əməliyyatlar yerinə yetiriblər.
İngiltərə qəzetlərindən birinin verdiyi məlumata əsasən, Britaniya Xüsusi Hərbi Qüvvələri Suriya, Yəmən, İraq, Oman, Pakistan, Somali və Tunis kimi 19 ölkədə gizli əməliyyatlar həyata keçiriblər.
Bu qəzet eksklüziv xəbərini, mərkəzi ofisi Londanda yerləşən “Silahlı Zorakılıqla Mübarizə” tədqiqat və xeyriyyə müəssisəsinə istinadən dərc edib.
Bu hesabata əsasən, “Britaniya Xüsusi Təyinatlıları” son illər ərzində 19 ölkədə gizli əməliyyatlar aparıblar. Bu əməliyyatların ən yenisi İngiltərə diplomatları və vətəndaşlarını qaytarmaq üçün Sudandakı gizli əməliyyatlara qayıdır.
“Silahlı Zorakılıqla Mübarizə” tədqiqat müəssisəsinin əldə etdiyi tədqiqatlara görə, Britaniya Xüsusi Qüvvələri və onun tabeliyində olan digər qrumlar 2011-ci ildən indiyə kimi adı çəkiləcək bu 19 ölkədə gizli əməliyyatlar həyata keçiriblər: Suriya, Yəmən, İraq, Əfqanıstan, Oman, Pakistan, Əlcəzair, Estoniya, Filippin, Fransa, Keniya, Liviya, Mali, Somali, Nigeriya, Tunis, Kipr, Ukraniya və Rusiya.
Bu qəzetin yazdığına görə, ölkənin xüsusi hərbi bölmələri gizli şəkildə və nazirlərin aşkar şəkildə təsdiqi olmadan öz fəaliyyətlərini yerinə yetirirlər.
Bu İngiltərə qəzeti “Silahlı Zorakılıqla Mübarizə” müəssisəsinin tədqiqat tapıntıları barəsində yazıb: “Bu, baş nazir və Müdafiə naziri tərəfindən dəfələrlə yüksək riskli missiyaları adətən, Britaniyanın müharibə şəraitində olmadığı yerlərdə yerinə yeirən Britaniya Xüsusi Qüvvələrinin, Xüsusi Dəniz Xidmətinin və İngilis Xüsusi Kəşfiyyat Alayının üzvlərinin görüntüsünü təsvir edir.”
Qəzet sözlərinin davamında deyib: “(Britaniya) Xüsusi Qüvvələri Suriyada xüxusi şəkildə fəal olublar və onların prezident Bəşşar Əsədə qarşı döyüşməkdən ötrü üsyançı qruplara kömək etmək üçün 2012-ci ildən bu ölkəyə daxil olmaları barəsində məlumatlar var. Həmçninin, məlumata əsasən, onlar 2013-cü ildə hərbi obyektlərin müəyyənləşdirilməsi üçün (Suriyaya) göndəriliblər.”
Bu qərb qəzeti Britaniya Xüsusi Qüvvələrinin dünyanın müxtəlif ölkələrində yerinə yetirdikləri gizli əməliyyatlarda verdiyi itkilərə işarə edərək yazıb: “Lakin, məxfilik vəsvəsəsi o qədər (yüksək) idi ki, Britaniya Xüsusi Qüvvələri üzvlərindən olan Matt Tonro 2018-ci ildə Suriyada öldürüldüyü vaxt, rəsmi olaraq “Paraşüt” Alayı üzvü kimi təqdim olundu. (Amma) sonralar müəyyənləşdi ki, o, evdə hazırlanmış bomba ilə öldürülməyib, əksinə amerikalı həmkarının daşıdığı əl qumbarasının təsadüfən partlaması nəticəsində ölüb.”
Qəzet Britaniya Xüsusi Qüvvələrinin Ukraniya müharibəsindəki mövcudluğu barəsində yazıb: Cari ilin (2023-cü il) əvvəllərində Pentaqonun üzə çıxan sənədlərində, İngiltərəyə məxsus 50 nəfər xüsusi təyinatlının Ukraniyada mövcudluğu barədə məlumat var. Təbii ki, İngiltərə bu müharibədə mövcud rəsmi tərəf deyil, amma Ukraniyada amerikalı və fransalı mövcud qüvvələrin sayının sırayla 14 və 15 qüvvə olduğu bildirilib. Təbii ki, onların mövcudluğunun məqsədi açıqlanmayıb.”
Londandakı “Silahlı Zorakılıqla Mübarizə” tədqiqat müəssisəsinin hesabat müəllifləri xəbərdarlıq edibər ki, Britaniya Xüsusi Qüvvələrinin mövcudluğu və gizli əməliyyatları onlar üzərində nəzarətin olmamasının vacib məsələ olduğu bir şəraitdə həyata keçirilib. Çünki, İngiltətə qanunlarına əsasən, “gərək Parlament nümayəndələri müharibədə iştirak etmək üşün rəy versinlər. (Bu halda) xüsusi qüvvələr İcmalar Palatasının razılığı olmadan yerləşdirilə bilər və onların atdılqları addımlar heç bir parlament komitəsinin tədqiqatına şamil olmur.”
2015-ci ilin İyun ayında Tunisdə dəniz kənarı bir hoteldə baş vermiş terror hadisəsi zamanı 30-u britaniyalı olmaqla 38 nəfərin öldürülməsinin ardınca, bildirildi ki, İngiltərənin o vaxtki baş naziri Devid Kemeron, Qərbi Asiya regionunda radikal islamçı qrupların rəhbərlərinin həbs olunması yaxud öldürülməsi üçün Xüsusi Qüvvələrə “tam ixtiyar” verib.
İngiltərənin baş nazirinin Xüsusi Qüvvələrə tam ixtiyar verməsi xəbəri, cari ilin Mart ayında ictimai bir araşdırmanın nəticəsinin, Əfqanıstanda 2010-2011-ci illər arasında 54 “edam və qeyri qanuni öldürmə”-də Britaniya Xüsusi Qüvvələrinin əlinin olmasını göstərdiyi bir vaxtda yayıldı.
Londandakı “Silahlı Zorakılıqla Mübarizə” tədqiqat müəssisəsinin dərc olunmuş hesabatına əsasən, Britaniya Xüsusi Qüvvələri həmçinin, 2014-cü ildə “Soçi Qış Olimpiyadasında iştirak edən ingiltərəli idmançıların təhlükəsizliyini qorumaq üçün” Rusiyada olublar.
Bu İngiltərə qəzeti özünün xüsusi hesabatının sonunda ölkənin Müdafiə Nazirliyinin rəsmilərinin sorağına gedib və onlara Xüsusi Qüvvələrin gizli əməliyyatları və hərəkətləri barədə sual ünvanlayıb.
Bu qəzetin yazdığına görə, İngiltərə Müdafiə Nazirliyi Xüsusi Qüvvələrin fəaliyyəti barədə nəzər bildirmir.
İngiltərə Müdafiə Nazirliyinin bir sözçüsü qəzetə belə cavab verib: “Bu, Britaniya Xüsusi Qüvvələri barəsində nəzər bildirməyən ardıcıl hökümətlərin çoxdankı siyasətidir.”
