Mütəxəssislərin sözlərinə görə, son onilliklərdə ABŞ-ın strateji müttəfiqi və tərəfdaşı hesab olunan bir çox ölkə bu ölkəyə etibar etməyin acı nəticəsini yaşayıb və ABŞ onları tərk edib.
ABŞ-a etibar etməyin acı təcrübəsi təkcə İranın tarixi və doktor Məhəmməd Müsəddiq ilə məhdudlaşmır. Dünyanın bir çox siyasətçiləri ABŞ-a güvənib, lakin gözlənilmədən onun tərəfindən tərk edildiklərini anlayıblar.
ABŞ-a etimadsızlıq: müttəfiqləri üçün tarixi bir təcrübə
Bu şəxslərdən biri də İraqın devrilmiş diktatoru Səddam Hüseyn idi ki, ABŞ-a güvəndi, lakin çox keçmədən onu qarşısında gördü. ABŞ ordusunun həyata keçirdiyi “Səhra fırtınası” əməliyyatı zamanı İraq ordusu demək olar ki, tamamilə darmadağın edildi və əməliyyatın son 100 saatından da az bir müddətdə Küveyt Səddamın işğalından azad edildi.
Səddamın “istifadə müddəti” başa çatdıqdan sonra isə ABŞ 2003-cü ildə İraqa hücum edərək ölkəni işğal etdi və onun hakimiyyətini devirdi.
Xalq etirazlarının Misirdə zirvəyə çatdığı vaxt ABŞ-ın o zamankı dövlət katibi Hillari Klinton Qahirədə Hüsnü Mübarəklə görüşdü. Görüş zamanı saatına baxaraq açıq şəkildə Misir prezidentinə “İstefa verməyinizin vaxtı çatıb, Barak Obama Ağ Evdə istefa xəbərinizi gözləyir!” dedi. Beləliklə, ABŞ 30 illik xidmətindən sonra Misir diktatorunu tərk etdi.
Ukrayna da ABŞ-a etibar edərək tələyə düşən başqa bir ölkədir. Ukrayna hökuməti ABŞ və NATO-nun illüziya dolu dəstəyinə güvənərək elə bir müharibəyə sürükləndi ki, onun ortasında tək qaldı. 2022-ci ilin mart ayından bəri Ukraynaya milyardlarla dollar dəyərində hərbi texnika axıb ki, bunun da əksəriyyəti ABŞ istehsalı olub. Nəticədə, bu münaqişənin yeganə qalibi Amerika silah şirkətləri oldu.
Mütəxəssislərin fikrincə, son onilliklərdə ABŞ-ın strateji müttəfiqi və tərəfdaşı hesab edilən bir çox ölkə bu ölkəyə etibar etməyin acı nəticəsini yaşayıb və ABŞ onları tərk edib. Beynəlxalq sazişlərdən qəfil çıxmaq, təhlükəsizlik və iqtisadi siyasətlərdə gözlənilməz dəyişikliklər etmək, eləcə də öhdəliklərə sadiq qalmamaq bir çox ölkələrlə münasibətlərdə ciddi etimadsızlığa səbəb olub.
ABŞ ən qısa zamanda maksimum mənfəət əldə etməyə çalışır
Siyasi məsələlər üzrə ekspert Abbas Səlimi Nəmin bu mövzu ilə bağlı verdiyi açıqlamada bildirib ki, ABŞ beynəlxalq münasibətlərində hər zaman ən qısa zamanda maksimum mənfəət əldə etməyə çalışır. Bu ölkə hər hansı bir bölgədə mövcudluğunu xeyirxahlıq naminə deyil, əksinə, hegemon maraqlarına əsaslanaraq müəyyənləşdirir. Buna görə də, xalqların onun hökmranlığına qarşı üsyan etməsindən qorxur, çünki bu üsyanlar ABŞ-ın mövqeyini və təsirini sarsıdır. Bu səbəbdən, ABŞ hər fürsətdə, onun üçün çalışan kimliyi olmayan daxili agentlər vasitəsilə maksimum talanı həyata keçirməyə çalışır.
ABŞ xarici siyasətində hökmranlıq mövqeyindən yanaşır
O, bildirib ki, ABŞ xarici siyasətində həmişə hökmranlıq mövqeyindən yanaşır, çünki başqa cür hegemon gücünü qoruyub saxlaya bilməz. Bütün müstəmləkəçi güclər, öz hədsiz tələblərini irəlilətmək üçün qorxu yaratmaq və hökmranlıq siyasətini tətbiq edirlər. Millətlərin ürəyində qorxu yaratmaq və hakimiyyəti zorla tətbiq etmək onların strategiyasının ayrılmaz hissəsidir. ABŞ-ın Ukrayna prezidenti ilə təhqiramiz davranışı və buna bənzər digər nümunələr göstərir ki, bu ölkə öz müttəfiqləri ilə belə münasibətlərində güc mövqeyindən istifadə edir.
Çoxsaylı sübutlar ABŞ-ın öz öhdəliklərinə sadiq qalmadığını göstərir
Səlimi Nəmin qeyd edib ki, inqilab lideri dəfələrlə ABŞ-ın etibarlı olmadığını vurğulayıb. Lakin ölkə daxilində qərb idarəetmə modellərinə daha çox meyl edən bəzi şəxslər bu həqiqəti görməzlikdən gəlir və hələ də danışıqları ölkənin problemlərinin yeganə həlli kimi görməyə davam edirlər. Bununla yanaşı, çoxsaylı sübutlar göstərir ki, ABŞ öz öhdəliklərinə sadiq qalmır və o, hökmranlıq və zorakılıq mövqeyindən hərəkət edir.
O, sonunda qeyd edib ki, misal olaraq, oğul Corc Buş prezidentliyi dövründə açıq şəkildə bildirib ki, dünyanın ölkələri ya ABŞ-ın yanındadır, ya da əleyhinə. Bu hökmranlıq və təhdid dolu ifadələr bəzi islahatçılarda qorxuya səbəb oldu. VI dövr Milli Məclisdə bəziləri hətta inqilab liderinə məktub yazaraq, ABŞ-ın təhdidlərini önləmək üçün İranla ABŞ arasındakı əlaqələri yaxşılaşdırmağı xahiş etdilər. Lakin zaman keçdikcə bu təhdidlərin boş olduğu göründü. İndi oğul Corc Buş və onun siyasətindən heç nə qalmayıb, amma İran hələ də qüdrətlə öz yolunu davam etdirir.
