Amerika analitik nəşrlərindən biri vurğulayıb ki, ABŞ siyasətçiləri İran barədə real məlumatlara əsaslanmaq əvəzinə, şəxsi maraqları və ya inanclarına uyğun hekayələr təqdim edirlər.
Xarici Əlaqələr Şurasının baş əməkdaşı və Xarici Siyasət üzrə köşə yazarı Steven E. Cook, Amerika siyasətçilərinin İran haqqında “povest qurmağa” əl atdıqlarını və bunun da ABŞ-ın səhv siyasətlərinə səbəb ola biləcək ölkə haqqında bəzən ziddiyyətli rəvayətlərə səbəb olduğunu iddia edib.
ABŞ Prezidenti Donald Tramp İranın nüvə obyektlərinin tamamilə “məhv edildiyini” iddia etdikdən sonra ABŞ mediası iki tamamilə əks rəvayətlərə məruz qaldı: bəziləri hücumları strateji uğur hesab edirdi, digərləri isə onları təsirsiz və hətta təhlükəli adlandırırdı. Halbuki mövcud kəşfiyyat məlumatlarına əsasən, bu hücumların dəqiq nəticəsi hələ müəyyən olunmamışdı.
Tramp, öz hekayəsini Amerika xalqına qəbul etdirməyə çalışdı, lakin ABŞ Müdafiə Kəşfiyyatı Agentliyinin (DIA) ilkin hesabatına əsasən, bu hücumlar İranın nüvə proqramını cəmi bir neçə ay gecikdirə bilib. “The New York Times” və CNN-in yayımladığı ABŞ-ın məxfi təhlükəsizlik məlumatlarına əsaslanan xəbərlər də göstərdi ki, Trampın iddiaları reallıqdan uzaqdır.
Mütəxəssislər vurğulayıblar ki, ABŞ Prezidenti çox vaxt real məlumatlara əsaslanmadan, şəxsi və partiya maraqlarına uyğun olan öz arzuladığı hekayəni cəmiyyətə təqdim etməyə çalışır.
Stiven E. Kuk öz analizində xəbərdarlıq edib ki, bu cür seçici yanaşma – yəni təhlükəsizlik məlumatlarının istədiyi kimi şərh olunması – Vaşinqtonu İranla bağlı realist siyasət aparmaqdan uzaqlaşdırır. Onun sözlərinə görə, “ABŞ-ın xarici siyasəti reallıqlardan çox, siyasi nağılların əksinə çevrilib – burada hər siyasi qanad öz hekayəsini qurur.”
O, həmçinin Vaşinqtonun siyasi arenasında məqsədyönlü və məntiqə əsaslanan müzakirələrin yoxluğundan da narahatlığını ifadə edib və deyib: “Keçmişdə siyasi mübahisələrin ən gərgin dövrlərində belə, xarici siyasət barədə dərin və realist müzakirələr aparılırdı, amma bu gün onların yerini mediaya yönəlik jestlər və narrativ müharibələri tutub.”
Kuka görə, ABŞ-da həm Tramp tərəfdarları, həm də əleyhdarları öz narrativlərini qorumağa çalışır və hətta sadə suallara cavab verməkdən imtina edirlər. Məsələn, əgər doğrudan da İranın nüvə obyektləri məhv edilibsə, bəs nə üçün Tramp danışıqlar təklif edir?
Sonda Kuk ABŞ rəsmilərini xəbərdar edir ki, əgər mürəkkəb və dəyişkən reallıqları qəbul etməsələr, Amerika Yaxın Şərqlə bağlı effektiv strategiyalar hazırlaya və düzgün siyasətlər həyata keçirə bilməyəcək.
