Bafometdən danışarkən, mövzunun XII əsrdə yaranmış məbəd cəngavərləri ordeni – Tamplierlərlə bağlılığı şübhə doğurmur. Biz Tamplierlər barədə saytımızda əvvəllər məlumat verdiyimizə görə, bir daha bu haqda təkrarçılıq etmək fikrimiz yoxdur. Sadəcə, qısa arayış olaraq bunları qeyd etmək istəyirik:
1118-ci ildə (digər versiyaya görə 1119-cu ildə) doqquz nəfər fransız əsilzadə cəngavər zəvvarların Müqəddəs torpaqlara ziyarətləri zamanı onların təhlükəsizliklərini təmin etmək məqsədilə Yerusəlimdə, Sion dağında bir təriqət təsis edirlər. Bir başqa fikrə görə isə, bu təriqətin (ordenin) yaradılmasının məqsədi Süleyman məbədinin qalıqları altında qalmış qədim bilgiləri əks etdirən lövhələri (Kabbalanı) tapmaq idi. Gün keçdikcə daha da güclənən bu təriqət, sanki dövlət içində dövlətə çevrilməyə başladı. Hətta krallara borc verəcək qədər varlandılar. Avropada geniş torpaqlara, dəbdəbəli mülklərə sahib oldular. İlk dəfə tarixdə bank-kredit sisteminin əsasını qoydular. İş o yerə çatdı ki, krallar aldıqları borcu geri qaytarmaq iqtidarında olmadılar. Belə krallardan biri də Fransa kralı IV Filipp idi. O, çarəni ordenin məhv edilməsində gördü və bu məqsədlə 1307-ci il oktyabr ayının 13-də Fransa ərazisində olan bütün tamplierlərin həbs olunması barədə göstəriş verdi. Məhkəmə prosesi bir neçə il çəkdi və yekunda yüzlərlə tamplier, başda böyük ustad Jak de Mole olmaqla yandırılaraq edam edildilər. Sağ qalanları isə qaçaraq, Avropanın müxtəlif bölgələrinə – İngiltərəyə, İsveçrəyə, Skandinaviya ölkələrinə və s. yayıldılar.
Bəs Bafomet nə idi? Tamplierlərlə nə əlaqəsi vardı?
Məhkəmə prosesində onlara qarşı irəli sürülən iddianamədə yer alan suçlamalardan biri də şeytani bir varlığa sitayiş etmələri idi. Bundan başqa, Tamplierlər xaça tüpürməkdə, İsanı təhqir etməkdə, homoseksualizmdə günahkar bilinirdilər. Peter Tompkins “Obelisklərin sirri” (“The Magic of the Obelisks”) kitabında yazır ki, bəzi Tamplierlər işgəncə altında qızılı, boz və ya qara rəngli pişiyə bənzəyən bütə səcdə etdiklərini etiraf etmişdilər. Bu büt, yandırılmış uşaqların yağı ilə ovulurdu.
Şeytani varlıq deyilən Bafometin mənşəyi, ümumiyyətlə, “Bafomet” adının etimologiyası barədə fərqli fikirlər mövcuddur. “Baphomet” adına ilk dəfə xaçlıların 1098-ci ildə göndərdiyi məktubda rast gəlinir. Belə ki, məktubda müsəlmanların döyüşdən əvvəl bu adı çəkmələri qeyd olunur. Lakin belə iddia olunur ki, xaçlılar “Məhəmməd” adının səsləndirilməsini bu ada oxşatmışlar.[1] Digər versiyaya görə, “Bafomet” sözünün mənşəyi “Mahomet” (yəni Məhəmməd) sözündən gəlir.[2] ((Onların Məhəmmədə qarşı isti münasibəti, bəlkə də Hasan əs-Sabbah və İsmaililərlə olan isti münasibətləri ilə əlaqədar ola bilərdi)) Digər bir versiyaya görə isə, yunanca “müdrikliyə hopmuş” mənasını verir.
İlk Xaçlı yürüşü zamanı salnaməçi Agilerli Reymond məscidləri Bafumarias adlandırmışdı. Bafomet adı, daha sonra 1195-ci ildə Qavaudanın trubadurunda yad edilir (“Senhors, per los nostres peccatz”). 1250-ci illərdə isə yeddinci xaç yürüşündə alınan acı məğlubiyyətə həsr olunmuş və təziyə məzmununda Ramon Llull tərəfindən oksitanca yazılmış “Uşaqların təlimi kitabı”nda (Libre de la doctrina pueril) bu ad xatırlanır.
Pyer Kolossovski (Pierre Klossowski) özünün “Le Baphomet” adlı əsərində yazır: “….Bafomet sözü “Basileus Philophorum Metaloricum” – “metallurgiya (əlkimya) filosoflarının rəhbəri” ifadəsindən yaranıb…”
Bəzi iddialara görə, tamplierlərin sitayiş etdikləri baş, əslində Vəftizçi İohanın kəsilmiş başı idi, bəziləri isə bunun sadəcə üçbaşlı pişik olduğunu deyirdi. Maraqlıdır ki, tamplierlər dönəmində bir dəfə də olsa, Bafometin keçi başlı təsvirinə rast gəlinməyib. Bu təsvirin sonradan (1856-cı ildən) qondarıldığı iddia olunur. Elias Levi onu “Sabbat Keçisi” (Sabbatic Goat) adlı əsərində keçi başlı təsvir edən ilk şəxs idi. Bafomet əksliklərin, qarşı güclərin vəhdətini əks etdirən “Sabbat keçisi” idi. Belə ki, onda həm kişi, həm də qadın cinsi təcəssüm etmişdi. Keçi obrazı isə Qədim Misir tanrısı olan, keçi başlı “Banebdjedet”dən (eyni zamanda, yunan tanrısı Pan) ilhamlanaraq təsvir edilib.[3]
Belə bir fikir də var ki, sağdan sola “Temohpab” kimi oxunan bu söz, əslində notarikondur (hərflərin ifadələr yaratdığı sözlər) və “Templi omnium hominum pacis abbas”, yəni “Bütün dünya məbədlərinin banisi” mənasını verir.
XVIII əsrdə bu ad ətrafında daha fərqli, spekulyativ iddialar səsləndirməyə başladılar. Belə ki, yazıçı, mason və illuminat Kristof Fridrix Nikolai qeyd edirdi ki, tamplierlər qnostik olublar və “Bafomet” sözü yunanca “baphe metous” sözündən yaranıb ki, mənası “Müdrikliyin xaç suyuna çəkilməsi” (Taufe der Weisheit) anlamına gəlir.
Bafomet, keçi başlı, keçi ayaqlı, qadın bədənli, başının ortasında şam yanan bir varlıq idi. Qollarına “Həll elə və qatılaşdır” (bir başqa versiyaya görə isə, “Dağıtmaq və İnkişafdan qalmaq”) anlamına gələn “Solve et Coagula” sözləri yazılıb. Bu varlıqda kişi və qadın cinsi vəhdət təşkil edirdi. Dezmond Syuvord (Desmond Seward) “Müharibə rahibləri”(“The Monks of War”) əsərində yazır ki, Bafomet “yönləndirilmiş iradə gücünü təmsil edən fallus ibadətinə (Fallus ereksiya halında olan penisin təsvir formasıdır. Simvolik olaraq bolluq, bərəkət, pis ruhlardan qorunma, doğurqanlıq kimi anlamlar daşıyır) dayanan qnostik ayinlərin bir elementi idi. Keçi saqqallı, keçi ayaqlı, cinsi bəlli olmayan bu büt, qədim dövrlərin buynuzlu tanrısı olan Mendes keçisi (iki cinsli tanrıça) ilə bağlı idi.
Bəs doğrudanmı, Bafomet şeytan idi? Haşiyəyə çıxaraq qeyd edək ki, Şeytan kilsəsinin yaradılmasına qədər Bafometi heç kim şeytani varlıq kimi qəbul etmirdi. Bafomet simvolunun satanizmin əsas simvoluna çevrilməsi macar kökənli kahin Anton Şandor La Veyin (Anton Szandor LaVey) 30 aprel 1966-cı ildə “Şeytan kilsəsi” yaratması ilə başlayır. Bundan sonra bu simvol pentaqram içərisində təsvir edilmiş keçi başı ilə təsvir edilməyə başlanır.
